Informatie Rusland
Nodig voor een visum
Je hebt een visum nodig om Rusland binnen te kunnen reizen. Dat moet je van tevoren regelen. Per vliegtuig is Rusland vervolgens alleen met een omweg te bereiken via bijvoorbeeld Turkije. Overland bereik je Rusland bijvoorbeeld via Letland of Estland (Finland tijdelijk niet).
Een visum is een aanvullend documentje bij (of in) het paspoort. De laatste jaren waren Russische visa steeds bijna-paginagrote stickers die via een visumbalie op een consulaat in het paspoort worden geplakt. Recent zijn daar e-visa bijgekomen, die je thuis of waar dan ook zelf uitprint en als los documentje bij het paspoort meeneemt.
‘Visum support’ is letterlijk ondersteuning om aan een visum te komen. In de praktijk is dit wat voor Russische visa een ‘uitnodiging’ wordt genoemd. Voor een toeristisch visum (max. 30 dagen) is de ‘visa support letter’ eigenlijk een ‘toeristisch voucher’. Inmiddels is datzelfde er ook voor 90 dagen (double entry) en 180 dagen (6 maanden min een paar dagen) voor Nederlanders om meerdere keren Rusland te kunnen binnenreizen. Je kunt ook voor 90 dagen, 6 maanden of 1 jaar zakelijke visa ontvangen op basis van een zakelijke uitnodiging. RusReis.nl helpt je er relatief goedkoop aan en ontzorgt waar nodig door ook het digitale visumaanvraagformulier voor de reiziger in te vullen.
‘Zakelijk’
Wil je een visum voor een langere periode? Ben je getrouwd met een Rus(sin), dan kom je sinds september 2021 in aanmerking voor een jaarvisum.
Zo niet, dan is een zakelijk visum handig. Die zijn er voor 30 of 90 dagen, maar ook voor 6 maanden of 1 jaar. En er bestaat een 'spaarsysteem' om in aanmerking te komen voor visa voor 2, 3, 4 en 5 jaar, maar dat is in 2022 al dan niet tijdelijk opgeschort.
Je hoeft voor zo'n visum de aard van je 'zaken' niet uit te leggen of toe te lichten. Dus of je van plan bent ooit een bestseller over je reizen te schrijven, of altijd open staat voor briljante ideeën voor gouden deals: het kan gewoon.
Hooguit moet je een enkele keer op de vraag ‘tourist?’ politiek-correct ‘No, business!’, te antwoorden. (Of krijg je er al in keurig Russisch 'Njet, bizness!' uit?)
Ook sinds per 1 augustus 2023 weer e-visa voor meer Russische bestemmingen zijn ingevoerd, is een langdurig 'zakelijk' visum ideaal om vaker en evt. spontaan/op korte termijn naar Rusland te kunnen reizen. Maximale verblijfsduur is dan steeds 90 dagen (en tevens max. 90 dagen per 180 dagen, dus na 90 dagen in Rusland te hebben verbleven 90 dagen buiten Rusland blijven).
Belangrijk is dat je een paspoort hebt, dat ná de reis naar Rusland (of eigenlijk: na de periode waarvoor je een visum aanvraagt) nog minstens 6 maanden geldig blijft. Daarnaast luistert het nauw dat je je ‘paspoortnamen’ (voluit dus) opgeeft, op dezelfde manier gespeld als in het paspoort. Gebruik het liefst een normaal toetsenbord om je gegevens aan ons (c.q. aan ‘de Russen’ door te geven), want een vertikking in bijvoorbeeld je naam, geboortedatum of paspoortnummer kan ernstige gevolgen hebben. Het dungedrukte regeltje in je paspoort waar bijv. staat 'partner van ...' of 'wed. van ...' kun je voor de gegevens voor het visum negeren.
‘Rusland-verklaring’
Verder moet je als visumaanvrager een ‘Ruslandverklaring’ inleveren van je zorgverzekeraar, waarin deze verklaart dat je voor evt. medische zorg verzekerd bent tijdens je verblijf in Rusland. Men kijkt vooral of de periode die hierin wordt genoemd, ‘klopt’ met de periode waarvoor je het visum aanvraagt.
Meestal is een verklaring van je zorgverzekaar beter voor het doel aan een visum te komen, dan een brief van je reisverzekering. Bij documenten van een reisverzekering moet namelijk zowel duidelijk zijn dat óók medische kosten zijn verzekerd als dat sprake is van ‘werelddekking’. Rusland strekt zich namelijk uit over een stuk van Europa én een enorm stuk Azië, zodat Europadekking niet goed genoeg is.
In de brief van je verzekering moet staan vermeld dat zelfs als je zou overlijden, vervoer/repatriëring van het stoffelijk overschot nog gedekt is. Apart bijverzekeren kan via Alfa Insurance of via RosGosStrach of Cherehapa.
Kopie geboorteakte + toestemmingsverklaring kind
Minderjarige kinderen: neem op reis de (kopie)geboorteakte mee. Voor de visumaanvraag voeg hiervan een kopie toe aan de papieren voor het visum. En neem het document zo origineel mogelijk mee op reis. Vooral bij de úitreis (uit Rusland) wordt er naar gevraagd. Geen geboorteakte beschikbaar? Vraag dan bij uw gemeente een uittreksel Basisregistratie personen van de minderjarige met oudergegevens.
Reist minderjarig kind met 1 ouder (of met een of meer andere volwassenen) mee?Vul dan het door het ministerie van Veiligheid en Justitie en de Kon. Marechaussee ontwikkelde formulier 'authorisation form for travelling abroad with a minor' in (voor- en achterzijde) in. Je kunt dat formulier rechts op deze pagina downloaden.
Kijk ook op de achterkant onderaan en voeg bijlagen bij: in ieder geval een kopie van het paspoort/ID van de toestemming gevende persoon/personen, en mogelijk ook een uittreksel Basisregistratie personen van de minderjarige met oudergegevens, zo nodig ook een recent uittreksel gezagsregister (op te vragen bij de rechtbank), en evt. andere documenten over gezag/omgang. Het formulier valt rechts op deze pagina zowel in een Engelstalige als Nederlandstalige versie te downloaden. Gebruik voor reizen naar het buitenland bij voorkeur de Engelstalige versie.Voor meer info: www.kinderontvoering.org
'Afstandsverklaring'/Анкета-дополнение
Wie in Rusland of ergens in de voormalige Sovjet-Unie geboren is, moet als extra documentje bij zijn/haar visumaanvraag een aanvullend vragenformuliertje bijvoegen dat in het Nederlands vaak 'afstandsverklaring' wordt genoemd en in het Russisch 'Анкета-дополнение' heet. Het moet uitsluiten dat je nog steeds de nationaliteit van Rusland zou kunnen hebben, waardoor je zónder visum naar Rusland zou kunnen reizen als je over de goede papieren zou beschikken. Hiernaast rechts kun je het downloaden of door hier te klikken. Als het ex-staatsburgerschap van de voormalige Sovjet-Unie voor je van toepassing is, moet je verder op het visumaanvraagformulier aangeven dat je dat staatsburgerschap bent kwijtgeraakt door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, in het Engels 'dissolution of the Soviet Union' per 26-12-1991.
Land van чай…
Theeleuten hebben het er beter dan koffieliefhebbers die het onderweg nogal eens met Nescafé moeten doen. Al moet je als je liever thee drinkt, er altijd vroeg bij zijn om aan te geven dat je geen suiker in de thee wilt… Thee (tsjaj in het Russisch) betekent trouwens meer dan alleen een kop thee. Vaak hoort er een tafel met hapjes en zoetigheid bij.
…wodka…
Het ‘watertje’kent tal van tradities én tips en tricks onder zijn gebruikers. Zoals hartige vette kost om het onmiddellijke effect van de 40 procent alcohol te verminderen. ‘God houdt van drieëenheid’, is een gevleugeld argument om minstens drie glaasjes te nuttigen.
Tot een paar jaar geleden hadden Russische wodkaflessen voor de binnenlandse markt een simpele kroonkurk ter afsluiting, zoals op bierflesjes. Geen wonder: een eenmaal geopende fles berg je toch niet halfvol op, maar maak je tenminste soldaat in goed gezelschap.
en pelmeni!
Pelmeni?De ‘Russische tortellini’ stammen volgens ingewijden uit de tijd dat de Mongoolse horden grote delen van Azië beheersten en tot een eind in Europa waren doorgedrongen. De deegballetjes met vleesvulling die je in bevroren toestand in kokend water klaarmaakt, zijn in koude streken makkelijk te conserveren.
Waar in West-Europa een snelle hap nogal eens neerkomt op brood met beleg, patat of een hamburger, daar heef elke Russische supermarkt in het vriesvak keus uit ‘tig’ varianten pelmeni. Aanrader voor onderweg op reis in Rusland, of als je niet uit de lokale menukaart komt…
Welke souvenirs breng je mee uit Rusland, en welke beter niet?
Schaf als verstokte communist rustig een Lenin-buste(tje) aan in Rusland. En als je er van houdt, ook Poetin is te koop, voor in de vensterbank. Al maak je je bij al te veel enthousiasme voor de Russische leider momenteel niet echt populair. Misschien lokt zoiets in de vensterbank extra zinloos geweld uit.
Het gros van de toeristen houdt het liever bij een matrosjka. Die kun je in talloze varianten kopen. En er is natuurlijk meer (echt) kunstzinnigs.
Ga bij voorkeur voor wat meer ambtachtelijker uitvoeringen.
Rusland verbiedt het ‘zomaar’ uitvoeren van cultureel erfgoed als iconen, dus begin daar niet aan. Hedendaagse kunst is geen probleem, antiek laat je staan of hangen.
Voor de Nederlandse douane zijn zaken als (delen) van bedreigde dieren taboe, dus laat ook huiden enz. waar ze zijn. Rond het Bajkalmeer wordt jaarlijks een quotum njerpa’s - zoetwaterzeehonden - voor hun pels gedood.
Dat gebeurt weliswaar op een schaal die de soort niet bedreigt, maar producten van njerpa-bont zoals petten of bontmutsen kun je beter niet kopen.
Je kunt ook tegen rare dingen aanlopen, zoals dit tot prullenbak gerecyclede stuk van een raket. Staat ongetwijfeld heel origineel thuis, maar misschien moet je dat soort souvenirs gewoon maar alleen op de foto zetten. (Als je het op een onschuldige plaats aantreft.)
NB: op dit moment mag je ook allerlei spullen niet uit Rusland mee terugnemen de EU in, als die op de lijst voorkomen van materialen waarop een importverbod rust in het kader van de sancties tegen Rusland. Om een idee te hebben: lees dit even op de site van de douane van buurland Estland.
Apropos fotograferen: er zíjn dingen in Rusland waar je terughoudend in moet zijn om er een camera voor tevoorschijn te trekken. Militaire objecten, bijvoorbeeld - helemaal nu in verband met de oorlog in Oekraïne - of op luchthavens rond de paspoortcontrole. In de St Petersburgse metro mag je officieel zelfs nog steeds niet fotograferen. Da's daar nog een regeltje uit de Koude Oorlog. Dat laatste kun je trouwens gerust toch doen (aanrader zelfs!), want de metro is geweldig en de boete - waarvoor de pakkans erg klein is - slechts enkele euro's.…
Serieuze waarschuwing na allerlei semi-ernstigs: denk na wat je fotografeert én wat je aan digitaal beeldmateriaal bij je draagt als je Rusland door- en uitreist. Op dit moment worden de smartphones van buitenlanders soms onder de loep genomen bij de FSB die ook de paspoortcontrole runt. Zorg dat je daar geen materiaal op hebt waarmee men je als pseudo-spion kan 'ontmaskeren'. Russische officials hebben weinig gevoel voor humor, en op dit moment van geopolitieke trubbels al helemaal niet.