Kaart

Moskou / Moskva

(Russisch: Moskva, net als de rivier) Hoofdstad van Rusland / de Russische Federatie, met het Kremlin als regeringszetel. Kremlin (kreml in het Russisch) betekent vesting: je vindt een 'kreml' in veel oude Russische steden, zoals Kazan, Velikij Novgorod, Nizjnij Novgorod, enz.

Het Rode Plein pal buiten de kremlinmuur is één van de bekendste pleinen van de wereld. Het telt ook tot de grotere, trouwens: het is een kleine 25.000 vierkante meter groot. In de tijd van de Sovjet-Unie was het wereldberoemd door de militaire parades die er op werden gehouden.

Красная площадь = Rode Plein: het plein lijkt genoemd naar de kleur van de kremlinmuren, maar zo is het eigenlijk niet: vroeger betekende 'krasnij' behalve rood ook mooi. Het werd gewoon het 'mooie plein' genoemd. Ontstaan is het na een stadsbrand in 1493, toen huizen op de plek van het plein werden verwoest.

Wie Moskou bezoekt, kan niet om de Moskouse metro heen, de Metropliten. De stations zijn ware ondergrondse paleizen en tegelijk is het vervoersysteem een snelle en goedkope manier om je binnen de stad te verplaatsen.

De belangrijkste Moskouse treinstations Leningradskij Vokzal (officieel: Oktjabrskij Vokzal), Jaroslavskij Vokzal en Kazanskij Vokzal liggen aan een plein, het Komsomol-plein. Dit vindt je door de metro te nemen naar het metrostation Komsomolskaja.

De stations zijn genoemd naar de steden waar vanaf hier treinen naartoe rijden.  Leningrad is de vroegere naam van St Petersburg (Oktjabrskij, de officiële naam, verwijst naar de Oktoberrevolutie van 1917). Vanaf het Leningradskij Vokzal vertrekken de treinen naar St Petersburg.

Het er pal naast gelegen Jaroslavskij Vokzal (genoemd naar Jaroslavl, noordelijk van Moskou)  is het vertrekpunt van de Transsiberië Express en andere treinen op hetzelfde traject. Aan de zuidkant van het Komsomol-plein is het Kazanskij Vokzal, genoemd naar de stad Kazan. Hier vandaan vertrekken ook treinen naar het oosten. Kazan is de hoofdstad van de republiek Tatarstan.

(Andere Moskouse treinstations, elders gelegen, zijn het Kurskij Vokzal (richting Kursk), Rizhkij Vokzal (richting Riga/Letland), Savjolovskij Vokzal (richting noordelijke voorsteden van Moskou ) Kievskij Vokzal (richting Kiev/Oekraine), Belorusskij Vokzal (richting Wit-Rusland) en Paveletskij Vokzal (richting zuiden, o.a. Voronezh)

Moskou - transfers: Aeroexpress-shuttletreinen

Tussen de Moskouse luchthavens Sjeremetjevo/Sheremetyevo, Domodedovo en Vnukovo en de stad Moskou rijden comfortabele shuttletreinen. Een taxi nemen vanaf het vliegveld hoeft normaalgesproken dan ook niet. Luchthaven Sjeremetjevo/Sheremetyevo is zo verbonden met Belorusskij Vokzal, Domodedovo met Paveletskij Vokzal, en Vnukovo met Kievskij Vokzal.

Vanaf deze stations kan verder worden gereisd per trein of metro.
De actuele prijs van een standaardticket is 500 roebel: ruim 7 euro (10 procent korting bij vooraf boeken via https://aeroexpress.ru/en/aero/prices.html )

Jaroslavl

(Engelse spelling: Yaroslavl) Vroeg-middeleeuwse stad en onderdeel van de zogenaamde Gouden Ring van oude stenen rond Moskou. Het oude stadshart is opgenomen op de Unesco-werelderfgoedlijst.

Toela

Toela, ook wel gespeld als Tula (Russische spelling Тула), is een stad zo'n 200 km ten zuiden van Moskou aan de autoweg M2. Het is de hoofdstad van de gelijknamige provincie, de Toelskaja Oblast/Тульская область. In het stadswapen spelen twee smidshamers en drie gesmede zwaarden of vijlen een hoofdrol: Toela is een centrum van metaalindustrie. Tegelijk kennen Russen Toela ook van de Toelskij Prjanik: een type gevulde koek, met vaak in de vulling appel/ander fruit, en via de vorm waarin deze wordt gebakken voorzien van 'opdruk' in de vorm van een tekst. Toela ligt aan de rivier de Oepa, en is genoemd naar het riviertje de Toelitsa die hier in de Oepa stroomt. In het oude gedeelte van de stad vind je een eigen kremlin, de oude vesting/citadel van Toela.

Kazan

Gelegen aan een parallelle spoorlijn in plaats van aan de officiële TransSib-lijn, is Kazan een steeds populairdere (tussen)bestemming tussen Moskou en Jekaterinburg. De rol van de stad als speelstad voor het WK voetbal in 2018 heeft die populariteit verder versterkt. De stad is de hoofdstad van Tatarstan en een smeltkroes van culturen en religies. Islam gaat er harmonieus samen met andere geloofsrichtingen. Hoewel een kunstproject en geen praktische kerk, is er zelfs een kerk voor alle religies te bezoeken. Imposant is naast het kremlin echter vooral de grote moskee aan de Wolga.

Jekaterinburg

(Engelse spelling: Yekaterinburg, Russische spelling Ekaterinburg) Stad, genoemd naar Katharina II/de Grote in de Oeral. Bekend als laatste verblijfsoord van de tsarenfamilie Romanov na de Russische revolutie van 1917, tot hun dood in de zomer van 1918.

De grootste kerk van de stad is gebouwd op de plek van het huis van de koopman Ipatiev, waar tsaar Nicolaas II en zijn gezin gevangen werd gehouden en op 17 juli 1918 is doodgeschoten.
De metro van Jekaterinburg is het opzoeken waard.

Het is netwerk is nog maar ruim twintig jaar oud en is geen enorm net als de metro van Moskou of St Petersburg, maar elk station is versierd met bijzondere steensoorten uit de Oeral.

 

Tjoemen

(Engelse spelling: Tyumen) Oudste/eerste Russische nederzetting in Siberië, op de handelsroute tussen Rusland en China. Het eerste fort is gebouwd in 1586.  De naam stamt uit het Turks/Mongools en betekent ‘tienduizend’. De stad is enorm uitgebreid sinds de aanleg van de transsiberische spoorlijn (1885).

 

Omsk

De West-Siberische stad Omsk was in de periode 1918-1920 toen het communistische Rode Leger vocht tegen het Witte Leger van de oude Russische orde, tijdelijk de hoofdstad van het ‘Witte’ Rusland (niet te verwarren met Wit-Rusland!). De tsaristische goudreserves werden er bewaakt door een garnizoen Tsjechoslowaakse krijgsgevangenen die tijdens de Eerste Wereldoorlog in gevangenschap in de Russische burgeroorlog verzeild raakten.

In de negentiende eeuw leefde en werkte de schrijver Fjodor Dostojevskij hier in ballingschap. Er is een museum aan hem gewijd. Ook het Vrubel Kunstmuseum is de moeite van een bezoek waard. Voor de liefhebber leuk: het monument voor de loodgieter… Tot 2002 werden Russische tanks in Omsk gebouwd. Ook daarvan is het nodige terug te vinden in een speciaal museum.

 

Novosibirsk

Letterlijk betekent de naam van deze stad Nieuw-Siberisch. Gesticht in 1893 in het kader van de aanleg van de Transsiberische spoorlijn, in 1903 officieel een stad. In eerste instantie heette de stad Novonikolajevsk, maar na de afzetting van tsaar Nicolaas II werd de stad hernoemd.

De stad is beroemd om zijn universiteitscampus Akademgorodok die even buiten de stad is gevestigd aan het Ob-stuwmeer. Novosibirsk presenteert zichzelf als ICT-centrum van Rusland, met toonaangevende ICT-bedrijven in met name Akademgorodok.

 

Krasnojarsk

(Engelse spelling: Krasnoyarsk) Belangrijke stad aan de rivier de Jenisei (Engelse spelling: Yenisei) die in de Noordelijke IJszee uitmondt. Bij Krasnoyarsk is een belangrijke stuwdam met hydro-elektrische centrale. Schrijver Anton Tsjechov roemde het landschap rond Krasnojarsk. In de uitgestrekte provincie waarvan de stad het centrum is, waren in de Stalinistische periode veel goelags ingericht: werkkampen.

De stad is bekend van de meteoriet van Krasnojarsk. In 1772 groef de Duitse wetenschapper Peter Simon Pallas een in 1749 zuidelijk van Krasnojarsk ingeslagen meteoriet uit. Het exemplaar van 680 kg was de grootste meteoriet die tot dan toe was onderzocht. Het type meteoriet – een steen-ijzerverbinding – werd naar Pallas pallasiet genoemd. Overigens liet Pallas de meteoriet naar St Petersburg vervoeren, waar zijn opdrachtgeefster tsarina Jekaterina II resideerde.

 

Irkoetsk

(Engelse spelling: Irkutsk) Oudste stad van Oost-Siberië, gesticht in 1661. In 1898 kreeg de stad aansluiting op het spoorwegnet, wat de economie een enorme vlucht gaf. Rond 1900 werd de stad wel het Parijs van Siberië genoemd. De nabijheid van het Baikalmeer zorgt ervoor dat het er in de zomer minder warm is en in de winter minder koud dan elders in de regio.

Vanuit Irkoetsk kunnen trips naar Listvjanka (Engelse spelling: Listvyanka) worden gemaakt. Hier kun je het Baikalmeer bewonderen: het banaanvormige meer van bijna 650 kilometer lang en 15-80 km breed en dik 1,5 kilometer diep bevat circa een vijfde van al het zoetwater op aarde en groeit nog steeds langzaam. Het water is kraakhelder en steenkoud.

Er leeft een groot aantal dieren dat alleen hier voorkomt, onder andere de zoetwaterzeehond njerpa en de vissoort omul.

 

Birobidzjan

(Engelse spelling: Birobidzhan)
Hoofdstad van de Joodse Autonome Regio. Bijzonder project van Stalin uit de jaren dertig.

Na een periode van neergang is het tegenwoordig weer een bloeiend centrum van Joodse en Jiddische cultuur. Er zijn mensen die het zien als een goed alternatief voor door Palestijnen bedreigd Israël als Joodse staat.
Overigens heeft de naam niets Joods: het is een samentrekking van de rivieren Bira en Bidzjan.

 

Chabarovsk

(Engelse spelling: Khabarovsk)
Stad op de noordoostelijke ‘hoek’ van China, gesticht in 1858 direct na ondertekening van het Verdrag van Aigun tussen China en Rusland. Rusland maakte van interne strijd binnen China gebruik om gebied in te lijven waarmee het keizerrijk een positie aan de Stille Oceaan wilde veiligstellen.

Genoemd naar de Russische ontdekkingsreiziger Jerofej Chabarov werd de nederzetting eerst Chabarovka genoemd. Toen de plaats groeide en stadse allures kreeg, werd er Chabarovsk van gemaakt. Hier komen de Transsiberische Spoorlijn en de Baikal-Amoer Magistral-spoorlijn samen. De grens met China is vanuit deze stad maar 30 kilometer verwijderd.

 

Vladivostok

Eindpunt van de Transsiberische Spoorlijn (in 1891 werd van hieruit met de aanleg begonnen) en (sinds 1932) thuishaven van de Russische Pacifische Vloot.
De naam van de stad betekent ‘Beheers het oosten’. Moskou had er niet altijd even veel te zeggen. In 1906 werd Vladivostok na de eerste Russische revolutie al even geregeerd door opstandelingen. 

Tijdens de Russische burgeroorlog die voortvloeide uit de Revolutie van 1917 gingen voorjaar 1918 Britse en Japanse militairen aan land om hun onderdanen en belangen te beschermen. Ook de Witten getrouwe intelligentia die was gevlucht uit onder andere St Petersburg en Moskou zocht zijn toevlucht in Vladivostok.


In 1922 vertrokken buitenlandse troepen en Russische vluchtelingen uit de stad en nam het Rode Leger het stokje over. Was in de tijd van de Sovjet-Unie lange tijd een zogenaamde gesloten stad waar buitenlanders niet mochten komen.

 

Vladimir

De stad Vladimir maakt deel uit van de zogenaamde Gouden Ring (om Moskou). Vanuit Vladimir is Suzdal goed per bus bereikbaar. De bereikbaarheid per trein van de oude steden van de Gouden Ring is wat beperkt.

 

Nizjnij Novgorod

(Engelse spelling: Nizhny Novgorod) Derde stad van Rusland, niet te verwarren met Velikij Novgorod tussen Moskou en St Petersburg. Heette tot 1999 Gorki, sinds Stalin de stad omdoopte als eerbetoon aan de schrijver Maxim Gorki(j).

Nizjnij Novgorod is bekend van de autoindustrie. Onder andere de Wolga komt hier vandaan. Die auto is genoemd naar de rivier de Wolga, die hier kilometers breed is.

 

Kazan

Hoofdstad van Tatarstan of Tatarije, zoals het vroeger in Nederland genoemd werd. Stad met oude elementen, hoewel veel is herbouwd na eerdere verwoestingen. Het kremlin van Kazan is opgenomen op de werelderfgoedlijst van Unesco.

Tatarstan is een zeer gematigde moslimrepubliek waar extremisme nagenoeg onbekend is. Behalve Russisch is ook Tataars als taal veel te zien in het straatbeeld. De Tataarse taal is verwant aan het Turks maar wordt geschreven in cyrillisch alfabet (met enkele extra letters). 

Niet aan Transsiberische spoorlijn gelegen maar aan parallel deel van het Russische spoorwegnet.