FAQ Rusland div

Contant geld mee naar Rusland

In verband met de internationale sancties tegen Rusland als reactie op de inval in Oekraïne zijn Russische banken afgekoppeld van internationale betalingssystemen. Vanaf bankrekeningen in de EU geld overmaken naar Russische rekeningen lukt niet. Ook met bankpassen of creditcards uit de EU in Rusland per pin betalen of bij geldautomaten geld opnemen lukt niet.

In de praktijk zul je je budget voor je verblijf in Rusland in cash mee moeten nemen. Omdat je dat kwetsbaar maakt voor verlies of diefstal e.d. is het verstandig eenmaal binnen Rusland bij een bank om een debitcard te vragen. Op de betreffende rekening stort je vervolgens een deel van je geld nadat je het hebt gewisseld in roebels.
Om een debitcard aan te vragen bij een Russische bank moet je over een Russisch telefoonnummer beschikken: een Russisch simkaartje in je telefoon (met een bijbehorend nummer dat met +7 begint). Dat valt al voorafgaand aan je reis via een webshop te kopen; zie hieronder bij 'Mobiele telefoon en internet...'. Meer informatie over zo'n Russische debitcard van bijv. Sberbank, zie hier (Engelstalig). NB: om zo'n ding aan te vragen moet je je naam in het Russisch (cyrillisch alfabet) invoeren. Tip: houd bij voorkeur de spelling aan zoals op je visum is gebruikt bij het Russische consulaat.
NB: als je vanuit bijv. Nederland geld naar je Russische bankrekening wilt kunnen sturen, dan kan dat via bijv. Profee.com als je een rekening hebt bij bijv. Raiffeisen Bank, UniCredit Bank, Renaissance Credit, Credit Europe Bank of Ozon Bank. Dit lukt niet als je een rekening neemt bij één van de grotere banken die onder de sanctieregeling vallen, zoals Sberbank, Tinkoff enz.

Zakelijk aan de slag in Rusland?

Voor jezelf of een Nederlands bedrijf zaken doen in Rusland is niet moeilijk: een zakelijk visum is er een goede basis voor.

Voor een Russische onderneming in Rusland aan de slag ligt lastiger, evenals werk voor een in Rusland actief buitenlands bedrijf. Dan kun je beter direct gaan voor een werkvisum. Laat dan het bedrijf dat je inhuurt voor een uitnodiging zorgen.

Jarenlang waren zakelijke visa ook de oplossing voor reizigers die langer dan de maximale 30 dagen geldigheidsduur van een toeristenvisum in Rusland wilden kunnen blijven, of er vaker in- en uit wilden kunnen reizen. Inmiddels is er sinds medio 2022 ook een toeristisch visum voor 180 dagen (zowat een halfjaar) met multiple entry.
(Meer info op het visum-deel van deze site).

Btw in Rusland

Ook Rusland kent BTW (Налог на Добавленную Стоимость of НДС in het Russisch). Moet je dat aan de Russische belastingdienst afdragen vanwege zaken in Rusland, lees dan hier Ivo van Rhijns artikel over Russische btw op de site van Van Rhijn Legal.

(Drink)water

Waar je in Nederland gewend bent om kraanwater als veilig drinkwater te kunnen drinken, wordt dat in Rusland niet gedaan. Kraanwater gebruiken om tanden te poetsen en om te koken voor thee/koffie en voedselbereiding is o.k. maar het direct drinken is niet verstandig.
In supermarkten wordt overal water in plastic flessen verkocht. Dit kun je prima drinken. Globaal is het er in drie varianten: mét en zonder bubbels en met extra mineralen.
Op veel plaatsen vind je langs de weg waterbronnen waar reizigers hun flessen vullen. Waar dat gebeurt, kun je rustig aansluiten en dat ook doen. Vaak zijn dit soort plaatsen versierd met mini-kapelletjes met iconen, of in Azatische delen van het land met linten/reepjes stof aan takken van bomen en struiken gebonden. Lokaal wordt dan over bronnen met 'heilig water' gesproken.

Marsjroetki

Een handig Russisch woord om te leren is 'marsjroetka', meervoud 'marsjroetki'. Marsjroet is Russisch voor route, dus als iemand je ernaar vraagt, is hij/zij benieuwd hoe je er gekomen bent. Een marsjroetka is de benaming voor de kleine busjes die je tegenwoordig in elke stad tegenkomt. In Nederland zou je praten over taxibusjes of buurtbussen. In feite is de buurtbus het beste equivalent. Want deze kleine busjes rijden een vaste route, daarom hun naam. Je moet even zien uit te vinden welke marsjroetka je moet nemen. Elk nummer staat voor een andere route. Meestal laat je 'm stoppen door op de halte je hand op te steken. Je stapt in, ziet op een bordje/briefje staan hoeveel een rit kost, en geeft dat geld - cash in roebels - door aan de chauffeur. Het is heel normaal om het aan een passagier tussen jou en de chauffeur aan te reiken, die het doorgeeft. Krijg je wisselgeld, dan komt dat via dezelfde route terug...
Belangrijk: als je eruit wilt, moet je richting chauffeur roepen: 'Ostanavíetje, pazjáloesta!' (stopt u, alstublieft!)

Kentekens onderweg

Wat in bijvoorbeeld Duitsland of Frankrijk leuk kan zijn onderweg, is kentekens 'scannen': kijken of je nog iemand tegenkomt die net als jij een heel eind onderweg is. Russische kentekens eindigen met een regio-nummer. 178 is bijvoorbeeld van St. Petersburg,  69 van de regio Tver, en 39 (en 91) van de regio Kaliningrad. Moskou is groot, dus 77, 97, 99, 177, 197, 199, 777, 797 en 799 verwijzen allemaal naar de hoofdstad. Om over de regio Moskou nog maar te zwijgen.
Er is een gratis app, Kodi RF (codes van de Russische Federatie) die ze allemaal kent. Tik je bijv. 22 - Altajskij Kraj, regio Altaj - en druk je daarna op de knop 'na karte' (op de kaart), dan leer je dat die regio aan Kazachstan grenst, nabij het vierlandenpunt Rusland, Kazachstan, China en Mongolië. Er is ook een knopje dat naar - de Russische versie van - Wikipedia leidt, voor nog meer wijsheid...

Eten onderweg

Waar in Nederlandse supermarkten bij het vriesvak keus is uit allerlei te frituren voedsel (patat, kroketten, bamischijven en frikadellen), verbaas je je in Rusland als bezoeker over de keus aan pelmeni: balletjes met een deegjasje, meestal met binnenin een bolletje gehakt. Ze worden bereid door ze iets van tien minuten tot een kwartiertje in kokend water of bouillon te laten meekoken. Komen ze naar de oppervlakte, dan zijn ze ongeveer klaar. Overal ontdek je onderweg in cafeetjes enz. pelmeni (пельмены) op de menukaart. Een lepel zure room erbij/erover hoort er een beetje bij.
Salat (салат): de Russische keuken kent een enorme rijkdom als het aankomt op verse salades. Zeker in de zomer, als alles vers van de datsja's komt. Kiezen is moeilijk. In nogal wat situaties is 'domasjnij' (van het huis) een aanrader als de specialiteit van de kok.
Borsjtsj (of gewoner uitgesproken: borsj, борщ ): Russische groentensoep, in allerlei variaties met vaak ook een lepel zure room erop/erdoor. Zowel warm als koud te eten, en absoluut een aanrader.

Drinken/drank onderweg: ook al is statistisch gezien de wodkaconsumptie onder Russen aanzienlijk, voor bestuurders geldt: 0 promille! Waar in Nederland 0,5 promille en in Duitsland 0,8 promille de limiet is, is één glaasje er in Rusland meteen één te veel om nog te mogen rijden. Niet doen dus. Er valt genoeg niet-alcoholisch te drinken om achter het stuur niet uit te drogen. Thee, koffie, evt. Russische frisdrank of zelfs energiedrankjes van Russische bodem. Let bij die laatste categorie op of je niet per ongeluk een mixdrankje neemt waar wel alcohol in zit...

Toiletten

Tja, en na vertering moeten resten van voedsel en drank er natuurlijk ook weer uit... Toiletten zijn een beetje een taboe-onderwerp in Rusland. De vraag 'waar vind ik het toilet?' hoort een beetje discreet te worden gevraagd, vinden velen. Het Russische woord туалеты (toe-a-létie) is voor Nederlanders en Belgen makkelijk te onthouden en te gebruiken. WC wordt als begrip maar zelden gebruikt. Vaak zie je alleen de letters М en Ж voor mannen en vrouwen op deuren. Bij wc's in gebouwen en bij mensen thuis geldt vaak dat je geacht wordt wc-papier niet in het toilet te gooien, maar in een afvalbakje ernaast. Dit omdat het rioolsysteem de papierbrei niet aankan.

Toiletten buiten(af) en langs de weg hebben vaak de vorm van een hurktoilet, waarbij je productie in een diep gat verdwijnt. Kijk bij die hurktoiletten uit met wat er in je broekzakken zit! Je wilt over het algemeen niet zo je sleutels, pasjes en mobiele telefoons kwijtraken! 

Tijdverschil

Rusland kent 11 tijdzones. Het land kent geen verschillende winter- en zomertijd (meer). In de zomer is het tijdverschil tussen Nederland/België eo en het Westelijk deel van Rusland (Moskou, St Petersburg eo) 1 uur (het is in Moskou 1 uur later dan in Nederland). In de winter(tijd) is het tijdverschil 2 uur (het is dan 2 uur later in Moskou en St Petersburg enz. dan in Nederland). In de Russische enclave Kaliningrad tussen Polen en Litouwen is het in de zomer even laat als in Nederland; in de winter is het er 1 uur later dan in Nederland.

Feestdagen

Van 1 januari tot en met 8 januari kent Rusland een officiële Nieuwjaarsvakantie. Die duurt van Oud/Nieuw tot en met Kerstmis. Russische Kerst is 7/8 januari: dat heeft te maken met het gebruik van de oude (Juliaanse) kalender in de orthodoxe kerk(en). In de moderne wereld wordt de Gregoriaanse kalender gebruikt en door wat onnauwkeurigheden in de Juliaanse kalender loopt deze achter. Zo vieren volgers van de orthodoxe kalender van 13/14 januari (nog eens) Nieuwjaar (in Rusland 'oud nieuwjaar' genoemd). 
Ook 8 maart (int. vrouwendag), 9 mei (dag van de overwinning), 12 juni (dag van Rusland), 1 september (dag van de kennis) en 4 november (dag van de eenheid) zijn feestdagen. Zie hiernaast rechts voor downloadbare kalendertjes van 2021.

Stroom/voltage

In Rusland komt net als in West-Europa 220-240 volt wisselspanning uit het stopcontact. Stopcontacten zijn ook 'compatible' met stekkers zoals aan apparaten die je op reis meeneemt. Reken bij 'knutselen' niet altijd op een aardlekschakelaar en stoppen die meteen 'uit' gaan bij kortsluiting. Zeker bij datsja's op het platteland kunnen elektrische systemen minder ingebouwde veiligheid hebben dan in Nederland standaard is.

 

Mobiele telefoon en internet in Rusland

'Gewoon' je smartphone met Nederlands/Belgisch abonnement meenemen op reis naar Rusland, komt je - financieel - snel duur te staan. Het is een aanrader om al de eerste dag dat je in Rusland bent, even in een telecomwinkeltje binnen te lopen voor een tijdelijk abonnement mobiele telefonie/mobiele data. Je vraagt om een simcard (ook in het Russisch heet dat zo) die je bij voorkeur in je mobieltje laat installeren. Als je keus hebt: overweeg een dual sim-telefoon (=daar passen 2 simcards in), waarbij je tenminste het dataverkeer op je Nederlandse simcard stopzet en daarvoor je Russische sim gebruikt. Grote/goede/goedkope providers zijn Beeline, Tele2, MTS en MegaFon. Maar het is slim om de deal plaatselijk bij een aanbieder te sluiten.
NB: Om je Russische simcard goed te kunnen installeren, zal de verkoper de taal van je telefoon even moeten aanpassen bij 'instellingen'. (Dat kun je later gewoon weer terugzetten naar Nederlands of Engels als je weet waar je dat moet doen. Voor het geval je dat vergeten bent en aan het zoeken komt op je gerussificeerde mobieltje: язык = taal)
Wil je een Russische simcard al vóór vertrek wilt installeren of tenminste regelen? Kijk dan eens bij RuLine.de naar een losse Russische simcard + een paar tientjes bel/data-tegoed.
Wil je al vanuit Nederland Russische sites bezoeken die voor internetverkeer van buiten Rusland niet toegankelijk zijn? Probeer dan eens een VPN-systeem dat je van een Russisch IP-adres voorziet. Hier lees je er meer over op vpn-naoborot.online. 

 

Afval scheiden

Ja, ook in Rusland wordt afval gescheiden. Glas wordt al langer apart ingezameld. Inmiddels zie je ook steeds vaker verschillende afvalbakken voor verschillend afval. Eén van de foto's bovenaan deze pagina gaat daarover. Als je Russisch leert, is стекло (stekló) niet moeilijk: glas; бумага (boemága) is papier; пластик (plastik) valt ook wel te raden. ТБО staat als afkorting voor Твёрдые бытовые отходы: 'vast huishoudelijk afval'. Bij verschillende afvalbakken naast elkaar dus 'restafval'.

Russisch alfabet voor sms'en, Whatsapp enz

Als je wilt communiceren met Russen, zul je op een zeker moment ook cyrillische lettertekens willen kunnen gebruiken. Russische toetsenborden voor pc's zijn algemeen te koop, waarbij per toets een latijnse en cyrillische letter zijn op te roepen. Schakelen van het ene naar het andere alfabet gaat met een toetsencombinatie, vaak Shift-Alt.
Tip: als je zo'n toetsenbord wilt voor gebruik in Nederland maar het niet wilt meeslepen, kijk dan eens bij RuLine.de. Evt. kunnen toetsenbordstickers een goedkoop alternatief zijn!
Ook om op je smartphone met Russische tekens te kunnen sms'en, Whatsappen enz. kun je de boel uitbreiden met een taal extra. Zoek daarnaar in de instellingen van je telefoon. Door bijvoorbeeld op een wereldbolletje naast de spatiebalk op je scherm-toetsenbord te drukken, switch je van het ene naar het andere alfabet. Zie de foto's hiernaast.
Overigens zijn naast Whatsapp ook andere systemen populair in Rusland, zoals Viber en Telegram. Ook die zijn gratis te installeren, en je kunt ze ook in Nederland gebruiken als je dat leuk vindt.

Tanken in Rusland

Afstanden zijn enorm in Rusland maar daar staat tegenover dat de brandstofprijs er laag is. Op dit moment (2023) betaal je 55 roebel voor een liter euro 95: omgerekend 0,55 euro...
Apart regeltje: overal reken je vooraf een hoeveelheid brandstof af. Je moet weten hoeveel er nog in je tank past, bijv. 20 liter en dat betaal je vóórdat je tankt. Wil je je tank volgooien, dan kun je van tevoren aangeven een 'pólnij bak' (польный бак)=volle tank te willen. Als je dan bijv. 2000 roebel alvast afrekent, kun je een heel eind komen en haal je aansluitend even je wisselgeld ('sdatsja', сдача) op bij de kassa.

 

Verkeersongeluk in Rusland

Raak je als bestuurder in Rusland betrokken bij een verkeersongeluk? Het formulier dat dan samen met de tegenpartij moet worden ingevuld, lijkt sterk op het Europees schadeformulier. Om goed voorbereid op reis te gaan kan het een idee zijn om enkele exemplaren van het formulier uitgeprint mee te nemen. Download hier het Russische schadeformulier, hier het Europese equivalent.

 

Drone mee op reis? Nu maar even niet!

Gebruik van drones om bijv. foto’s te maken is in Rusland net als in veel andere landen niet ‘zomaar’ toegestaan, al zijn er ook heel wat Russen die zich in eigen land niet veel aantrekken van regeltjes. Omdat in de Oekraïne-oorlog momenteel drones doelen in Rusland bestoken, is Rusland op dit moment erg 'allergisch' voor drones: gebruik die dus momenteel liever niet. Los van aanvalsdrone-verdenkingen kun je ook van spionage worden beticht en ook dat is snel 'goed' voor zware straffen.

Hier een link naar een site met informatie over vliegen met drones in Rusland; en verder een link naar de Russische overheidsinstelling op dit gebied, het Federaal Agentschap van Luchttransport.

 

Waarheen niet? (Don'ts!)

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken ontraadt reizen naar de aan Oekraïne grenzende Russische regio's: die krijgen dan ook code rood in het reisadvies van de Ned. overheid.
De Krim geldt al langer als gebied waar naartoe reizen wordt ontraden; mede ook vanwege de sancties als reactie op de annexatie van dit schiereiland, trouwens.