From Russia with ... (blog)

From Russia with…

Love? Eigenlijk altijd wel! En ook zonder die legendarische James Bond-film blijft het een gevleugelde kreet. Zelf zijn we één van talloze Russisch-Nederlandse koppels die óf in Nederland, óf in Rusland genieten van elkaar, familie en vrienden, én reizen.

Tegelijk moet je vaak dingen uitleggen die als minder vanzelfsprekend worden beschouwd. Dingetjes waarin de 'cultuur' van de twee landen verschilt. Je merkt dat de wereld globaliseert en daarmee zulke verschillen kleiner worden, maar ze blijven evengoed een rol spelen.

Beleefdheidsvormen, zijn zoiets. Nederland wordt wel de dictatuur van de gelijkheid genoemd, als het aankomt op beleefdheid. Elkaar tutoyeren wordt op prijs gesteld, als daarmee de gelijkwaardigheid en onderling vertrouwen kan worden onderstreept. Maar het slaat ook toe op momenten dat 'we' misschien naar elkaar toe het wederzijds respect eerst zouden moeten verdienen.

Aan de andere kant: in situaties waarin we tegenover elkaar staan in een situatie waarbij een medewerker van een bedrijf een klant helpt, is 'klantvriendelijkheid' een kunst die in Rusland niet altijd overal verstaan wordt.

In Rusland is de beleefde aanspreekvorm met voornaam en 'vadersnaam' nog wijdverbreid, maar weet lang niet iedereen van elkaar hoe dat beleefdheids-achtervoegsel van de aanspreekpartner luidt. Soms is in zo'n geval een buitenlandse gast die beleefdheid op een andere manier uit, een uitkomst. Voor wie moeite doet Russisch te spreken, kun je altijd nog een vorm kiezen van voornaam en 'u', zónder vadersnaam.

Omgekeerd kan ook Nederlandse directheid soms deuren openen - of sluiten. Als ik als 'beleefde hark' - maar vooral: Nederlandse bezoeker - in een tergend stroef proces onschuldig informeer of corruptie ergens een rol speelt, gebeurt dat nogal eens. Natuurlijk, u hebt gelijk: corruptie is een ellendig probleem in dit land, maar gelukkig speelt dat in dit geval helemaal niet. Er is eigenlijk geen probleem (meer)!

Peter Zandee